Đại xòe cổ Nghĩa Lộ
Cập nhật: 30/09/2013
Tối 29/9, tại sân vận động thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái diễn ra lễ công bố Quyết định phê duyệt đề án “Xây dựng thị xã Nghĩa Lộ văn hóa - du lịch giai đoạn 2013 - 2020”.

Nhân dịp này, các nghệ nhân và nhân dân các dân tộc trên địa bàn thị xã tổ chức màn đại xòe lớn nhất nước với sự tham gia của 2.013 người để chính thức xác lập Kỷ lục Việt Nam.

2.013 người cùng xoè

Dưới ánh sáng lung linh, huyền ảo của lửa và tiếng nhạc dập dìu từ những giai điệu dân ca Thái thân quen, hơn 2 nghìn diễn viên, nghệ nhân xúng xính trong trang phục đặc trưng của dân tộc Thái (áo cỏm, váy nhung đen, khăn xòe).

Các nghệ nhân sử dụng các nhạc cụ cổ truyền như trống, chiêng, tằng pẳng, mắc hính... biểu diễn phụ họa với các ca khúc làm nhạc đệm cho màn xòe như: Ðêm Mường Lò, Ðiệu xòe thương nhau, Anh có vào Nghĩa Lộ với em không, Mường Lò quê em...

Theo tiếng nhạc, các diễn viên tỏa ra theo đội hình mang biểu tượng hình hoa ban trên sân với các vòng xòe. Các nghệ nhân, diễn viên ở vòng xòe bên trong, lần lượt biểu diễn sáu điệu xòe cổ: Khắm khen (Nắm tay nhau), Ðổn hôn (Bước tiến lùi), Phá xí (Bố bốn hay chia bốn), Nhôm khăn (Tung khăn), Khắm khăn mơi lảu (Nâng khăn mời rượu), Ỏm lọm tốp mư (Vỗ tay đi vòng tròn) với các đạo cụ biểu diễn là khăn xòe.

Trong khi đó các vòng tròn bên ngoài múa một số điệu xòe phổ thông và tạo hình cho vòng múa bên trong biểu diễn sáu điệu xòe cổ. Ban tổ chức còn bố trí màn hình kích thước lớn tại các vị trí thuận lợi xung quanh sân vận động để nhân dân và du khách tham quan được chiêm ngưỡng màn múa xòe qua tường thuật trực tiếp.

Niềm tự hào của người Nghĩa Lộ

Vừa chỉnh sửa lại trang phục sau khi thực hiện xong các bài xoè, chị Hoàng Thị Văn – phường Tân An chia sẻ: Để có mặt ở đây tham dự vào đêm hội này, tôi cùng mấy chị ở phường tranh thủ giờ nghỉ tập luyện những động tác trong 6 điệu xòe cổ.

Không khí tập luyện lúc nào cũng vui vẻ, nhiệt tình, các chị chỉnh cho nhau từng động tác tay, từng bước chân di chuyển. “Được tham gia màn đại xòe lớn nhất từ trước tới nay là niềm tự hào của người dân Nghĩa Lộ chúng tôi đấy”. Chị khoe, được học xoè từ năm 16 – 17 tuổi.

Chị đã từng dạy cho nhiều câu lạc bộ, nhiều lớp xòe của tỉnh và các tỉnh bạn. Chị Hoàng Thị Tuyến, ở phường Tân An cùng chung niềm cảm xúc: “Khi biết được tham gia màn xoè lập kỷ lục lần này, dù vất vả nhưng chị em vẫn rất nhiệt tình tập luyện.

Các chị còn được gia đình, người thân ủng hộ. Nhiều chị do đi làm đồng về muộn, lại rất mệt có ý nghỉ buổi tập còn được chồng động viên: “Sao lại bỏ phí thế, cả đời khéo mới có một sự kiện lớn như thế này ấy chứ. Thôi đi tập đi”.

Các chị càng nhiệt tình hơn. Bà Lò Thị Pong – 63 tuổi ở bản Cang Nà phấn khởi: “Đang bận thu hoạch lúa và làm ngô đấy nhưng tôi vẫn cứ phải tham gia chứ. Cả đời tôi chắc chỉ có một lần được tham gia vòng xòe lớn nhất, đông người nhất như lần này thôi. Đây cũng là may mắn của tôi. Tự hào lắm đấy nhé, 6 điệu xòe cổ của người Thái được giới thiệu cho cả trong nước và ngoài nước biết tới”.

Bác Hiệp, một du khách từ Hà Nội chia sẻ: “Tôi đã bước qua cái tuổi cổ lai hy, đã được đi nhiều nơi nhưng chưa bao giờ được chứng kiến một màn xoè lớn đến vậy. Biết được sẽ có sự kiện này qua báo chí cách đây gần 1 tháng, tôi bảo các cháu cố gắng sắp xếp công việc để lên đây thưởng thức, vui quá chú ạ”.

Theo nghệ nhân Lò Văn Biến, người có công sưu tầm và truyền dạy 6 điệu xòe cổ ở thị xã Nghĩa Lộ cho biết: “6 điệu xòe cổ này hội tụ đầy đủ các thế tay, thế chân tượng trưng cho trời đất. Còn những điệu xòe khác như xòe hái rau, xòe gánh nước đều là những biến thể từ 6 điệu xòe gốc. Tôi rất vui mừng vì nhờ có sự kiện này mà 6 điệu xòe cổ được truyền dạy cho hơn 2.000 người dân Nghĩa Lộ và được giới thiệu trên toàn quốc và cả nước ngoài được biết tới”.

Việc tổ chức màn đại xòe cổ đúng với truyền thống trong Tuần văn hóa, du lịch, thể thao Nghĩa Lộ, ngoài việc tạo sự kiện cho lễ hội, xác lập kỷ lục còn nhằm khai thác, bảo tồn, tôn vinh, quảng bá nét văn hóa đặc thù của nhân dân các dân tộc ở Nghĩa Lộ đến với bạn bè, du khách trong nước và quốc tế.

Ðây cũng là hoạt động xây dựng sản phẩm du lịch phục vụ mục tiêu thu hút du khách, phát triển du lịch, huy động sự tham gia tích cực của tất cả các tầng lớp nhân dân; đẩy mạnh công tác xã hội hóa các nguồn lực, bảo đảm tính thiết thực, hiệu quả, phù hợp văn hóa, điều kiện địa phương và cũng là sự kiện mang nhiều ý nghĩa cầu cho một mùa màng tốt tươi, phồn thịnh như câu hát của người Thái Mường Lò: Không xòe không tốt lúa/Không xòe thóc cạn bồ/Không xòe trai gái không thành đôi...

Cùng với màn múa xòe kỷ lục, Tuần văn hóa, du lịch, thể thao Nghĩa Lộ 2013 còn diễn ra nhiều hoạt động khác như: Hội chợ thương mại - ẩm thực; Hội chọi trâu; thi đấu một số môn thể thao...

Báo Văn hóa